اشاره: بدون تردید دوره 8 ساله 1368 – 1376 که مصادف با پایان جنگ تحمیلی ایران و عراق و آغاز تلاش برای ساختن ویرانه‌های بجامانده از این جنگ بود و به دوران سازندگی معروف شد، در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، یکی از دوره‌های مهم به شمار می‌آید. مرحوم آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهوری آن دوران نیز به خاطر اقدامات گسترده‌ای که در جهت بازسازی چهره ایرانِ پس از جنگ، در دو دوره ریاست جمهوری خود انجام داده بود، لقب سردار سازندگی را گرفت اما اقدامات وی تنها به بحث عمران و آبادانی کشور محدود نمی‌شد بلکه در دیگر حوزه‌ها از جمله سیاست خارجی نیز اقدامات متعددی با هدف تنش زدایی در روابط ایران با جهان بویژه کشورهای همسایه انجام شد که در فضای رسانه‌ای شاید کمتر به این دستاوردها پرداخته شده باشد. سیاست خارجی که استراتژی یک کشور برای کسب موقعیت بهتر برحسب منافع ملی است، دربرگیرنده‌ ابتکار عمل آن کشور یا واکنش به ابتکار عمل دیگر کشورهاست. در این راستا، دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی در مقطع تاریخی پس از جنگ تحمیلی با اتخاذ رویکرد عمل‌گرایانه و تعامل سازنده با جهان خارج، در عین پایبندی به مبانی اصولی ایران، موجبات شکل‌گیری دوران تنش‌زدایی را فراهم آورد.همچنین ضرورت‌های ناشی از جنگ و به طور کلی اوضاع داخلی آن زمانِ ایران و جهان، سیاست خارجی ایران در دوران سازندگی را به سمت استراتژی چندجانبه‌گرایی سوق می‌داد تا به این طریق با دشمنی امریکا مقابله کرده و بر محدودیت‌ها و موانع ناشی از آن غلبه کند و از عمده‌ترین ویژگی‌های نظام بین‌الملل که یارگیری و منطقه‌گرایی بود، در جهت تقویت استراتژی چندجانبه‌گرایی بهره بگیرد.